Na mapie atrakcji Wisły pojawiło się nowe miejsce – Habsburska osada gospodarcza „U początków Wisły”. Jest to skansen, na który składają się dwa budynki pełne historii Wisły z czasów panowania Habsburgów – oficyna mieszkalna i budynek mieszkalno- gospodarczy, odtworzone tak, jak wyglądały na początku XX wieku. Władze miasta chcą, by skansen cały czas się rozwijał, więc w przyszłości planowane są dodatkowe budynki oraz inne atrakcje na jego terenie.
Realizacja odbyła się w ramach projektu „Śląsk Cieszyński – wspólna historia drewna, żelaza i ludzi” realizowanego wspólnie z czeskim Trzyńcem. W Wiśle prace trwały ponad rok. W sierpniu br. zakończono roboty budowlane, których łączny koszt wyniósł niecałe 10,5 mln zł. Dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych udało się w całości odtworzyć oficynę mieszkalną, z początku XX w., będąca kiedyś częścią zespołu rezydencji Prezydenta RP „Zameczek” oraz budynek mieszkalno-gospodarczy (również z początków XX w.), które w połączeniu z zagospodarowanym terenem zielonym będą udostępnione zwiedzającym, jako Habsburska osada gospodarcza „U początków Wisły” i jeden z punktów na nowej trasie tematycznej, łączącej czesko-polskie pogranicze – „Śladami drewna, żelaza i ludzi”. Od września trwały prace związane z zaaranżowaniem przestrzeni ekspozycyjnej. Koszt wyposażenia osady „U początków Wisły” wyniósł ok. 400.000,00 zł.
Oficjalne otwarcie Habsburskiej osady gospodarczej odbyło się 20 grudnia 2023 roku, w którym uczestniczyły wszystkie zaangażowane osoby na każdym etapie realizacji projektu na czele z burmistrzem Wisły -Tomaszem Bujokiem oraz przedstawicielami partnera projektu z Trzyńca.
Swoją wycieczkę po Habsburskiej osadzie gospodarczej „U początków Wisły” rozpoczynamy w budynku A, w którym mieszczą się sala tematyczna dotycząca dziejów Księstwa Cieszyńskiego oraz sala geologiczna. Po wejściu do budynku powita nas prezentacja multimedialna przygotowana wg projektu Malof Design przez MARROB Studio Interactive zawierająca informację o osadzie z krótkim rysem historycznym oraz krótki opis samego projektu.
W sali dziejów Księstwa Cieszyńskiego można obejrzeć film tematyczny, a następnie przejść do sali geologicznej, w której oprócz map złóż mineralnych możemy obejrzeć eksponaty geologiczne oraz dowiedzieć się więcej o Szlaku Geologicznym, Szlaku Reformacji, Szlaku Habsburgów, a także ścieżkach przyrodniczych na Baranią Górę oraz Malinka. Wiadomości te zostały przygotowane w formie multimedialnej i wyświetlone na kiosku multimedialnym na podstawie projektu Malof Design przez MARROB Studio Interactive.
Po zakończeniu zwiedzania Budynku A, przechodzimy do Budynku B, w którym można poznać historię beskidzkich lasów, dzieje wiślańskiej gospodarki, miejsce dedykowane źródłom rzeki Wisły, ale też zielarstwo czy też gwarę i legendy, a także turystyczny rozwój Wisły jako letniska.
Możemy zapoznać się również z historycznym wyposażeniem warsztatu góralskiego, czy też turystyką z przeszłości. W Budynku B wchodzimy bezpośrednio do sali kuchni i zielarstwa, w której umieszczone są próbki ziół do obejrzenia i powąchania, narzędzia służące kiedyś na co dzień w kuchni oraz inne ciekawe eksponaty.
Udając się na prawo będziemy mieć możliwość zapoznania się z gwarą i legendami wiślańskimi. To jest sala przygotowana z myślą o dzieciach odwiedzających osadę, ale nie tylko. Na specjalnie przygotowanym stojaku umieszczone zostały słowa w czterech językach: wiślańska gwara, język polski, język czeski oraz język angielski. Jeśli już zapoznamy się ze słowami w gwarze i trzech językach, to możemy sprawdzić swoją wiedzę na ekranie multimedialnym rozwiązując quiz polsko-gwarowy, czesko-gwarowy, polsko-czeski oraz czesko-polski. Dodatkowe atrakcje to kolorowanki nawiązujące do legendy „Początki rzeki Wisły czyli o Czarnosze i Białce”, którą mamy możliwość przeczytania i/lub wysłuchania.
Po sali gwarkowej udajemy się do sali leśnej, w której można obejrzeć film o lasach wiślańskich oraz zapoznać się z eksponatami, którymi leśnicy posługiwali się w przeszłości. Za całą część multimedialną odpowiadał MARROB Studio Interactive. Opracowanie graficzne Malof Design.
