Pszczyna to jedna z najpiękniejszych miejscowości w Polsce, niejednokrotnie określana mianem Perły Górnego Śląska.
Lekcja historii
Pszczyna, uznawana za Perłę Górnego Śląska, otrzymała prawa miejskie w 1303 roku. Nazwa miasta związana jest z siecią rzeczną, a jej niemiecki odpowiednik to Pless. Na przestrzeni lat ziemie pszczyńskie przechodziły z rąk do rąk, stąd bogata historia tego miejsca. Od 1548roku przez ponad dwa wieki ziemią władali Promnitzowie. Następnie, dzięki wstawiennictwu carycy Katarzyny II – książęta Anhalt-Köthen-Pless. Ostatni z rodu Anhaltów oddał ziemię pszczyńską w ręce swojego siostrzeńca Jana Henryka X. Wywodził się on z magnackiego rodu von Hochbergów, jednego z najbogatszych rodów Rzeszy Niemieckiej – władali oni również m.in. wałbrzyskim Zamkiem Książ.
Jedną z najbardziej charakterystycznych postaci na tle całej pszczyńskiej historii była żona Jana Henryka XV – księżna Daisy. Słynna z urody Angielka, Mary Theresa Olivia Cornwallis-West, księżna von Pless. Swoje pierwsze wrażenia po przyjeździe do Pszczyny zapisała w pamiętniku: „Znajdowały się tu hektary tarasów i ogrodów oraz wiele obojętnych rzeźb. Wspaniały porządek reprezentacyjnych przestrzeni z ciężkim bogactwem luksusu, ale bez komfortu i wygody, a nawet bez osobistej łazienki!”. Daisy w trakcie obu wojen światowych zajmowała się działalnością charytatywną, opiekowała się rannymi, przekazywała więźniom paczki żywnościowe. Rozwiodła się w roku 1923, jednak nadal mieszkała w Pszczynie – dopiero później władze hitlerowskie przesiedliły ją do Wałbrzycha.
W czasie I wojny światowej pszczyński pałac służył jako kwatera główna Wilhelma II oraz sztabu wojsk niemieckich.
Wydarzenia z okresu lat 1900-1935 zostały przedstawione w serialu „Biała wizytówka” oraz filmie „Magnat”, ukazując dzieje rodziny von Teussów – mającej swój pierwowzór w autentycznym rodzie von Plessów.
Zwiedzanie Pszczyny
Rozpoczynamy od Pokazowej Zagrody Żubrów, przy której znajduje się dość spory, darmowy parking. Zagroda powstała na terenie zabytkowego parku, w części zwanej Zwierzyniec. Na terenie zagrody poza żubrami spotkamy również muflony, jelenie, sarny, daniele, kaczki krzyżówki, gęsi, łabędzie oraz pawie indyjskie. Podczas zwiedzania można obejrzeć film przedstawiający historię żubra w Pszczynie. Na terenie obiektu znajduje się restauracja oraz biuro informacji turystycznej.
Bilety wstępu: normalny – 14 zł, ulgowy – 10 zł (od 4 do 16 lat), rodzinny – 38 zł
Po wyjściu z zagrody i przejściu na drugą stronę ulicy znajdziemy się w Parku Zamkowym – ścisłym centrum Zabytkowego Parku Pszczyńskiego. Cały park ma powierzchnię 156 ha i powstał w 2 połowie XVIII wieku. W parku znajdują się malownicze skupiska drzew i krzewów, liczne rozlewiska i stawy z wysepkami i łukowatymi mostkami, otwarte łąki i samotne, rozłożyste drzewa.
Najważniejszym punktem na mapie Pszczyny jest sięgająca historią XV wieku dawna rezydencja magnacka. W Zamku w Pszczynie zachowało się około 80% oryginalnego wyposażenia wnętrz z przełomu wieków XIX/XX. Oryginalne wyposażenie i meble sprawiają, że jest on obecnie jednym z najcenniejszych zabytków architektury rezydencjonalnej w Polsce. Największe wrażenie w Zamku robi dwukondygnacyjna Sala Lustrzana, w której umieszczone są największe w Europie kryształowe lustra. Każde z nich ma powierzchnię 14 m2. Z ozdobionego malowidłem obrazującym nieboskłon sufitu zwisa pięć kryształowych żyrandoli. Dzięki znakomitej akustyce co jakiś czas na sali odbywają się koncerty muzyki kameralnej.
Bilety wstępu: normalny – 16,00 zł, ulgowy – 9,00 zł, rodzinny – 35,00 zł
Wnętrza XIX i XX-wieczne + Stajnie Książęce: bilet rodzinny – 39,00 zł
Niedaleko zamku znajdują się Stajnie Książęce. Kompleks został wzniesiony w 2 poł. XIX w. za czasów Hochbergów, według projektu architekta Oliviera Pavelta. Na przestrzeni lat powstały tam stajnie wraz z siodlarnią, ujeżdżalnia oraz murowane garaże dla książęcych samochodów. Obiekt został wyremontowany i przekazany do Muzeum Zamkowego w 2013 roku.
Bilety wstępu: normalny – 7,00 zł, ulgowy – 4,00 zł
Idąc dalej parkiem dojdziemy do Skansenu – Zagrody Wsi Pszczyńskiej. Zgromadzono tam kilkanaście obiektów architektury drewnianej ziemi pszczyńskiej. Najstarszym z budynków jest spichlerz dworski z Czechowic (1784 r.). Atrakcją jest również chałupa z Grzawy (1831 r.). Zagroda wpisana jest na Szlak Architektury Drewnianej łączący najcenniejsze i najciekawsze przykłady drewnianej architektury sakralnej i świeckiej Górnego Śląska.
Bilety wstępu: normalny – 10,00 zł, ulgowy – 8,00 zł, rodzinny – 29zł
Kierując się w stronę Rynku, warto wybrać trasę ulicą Piastowską. To najbardziej reprezentacyjna ulica Pszczyny, przy której znajduje się m.in. Muzeum Prasy Śląskiej. To jedyne tego typu muzeum w Polsce zlokalizowane jest w zabytkowej kamieniczce z przełomu XVIII/XIX wieku. Muzeum znajduje się na oznakowanym Szlaku Zabytków Techniki.
Bilety wstępu: normalny – 8 zł, ulgowy – 5 zł
Wycieczkę kończymy na XVIII- wiecznej starówce, która zachowała tradycyjny układ przestrzenny. Znajdziemy tam nie tylko kawiarnie i restauracje, ale również zabytkowy Kościół Ewangelicki przystający do Ratusza oraz Ławeczkę Księżnej Daisy, przy której możemy usiąść i podziwiać widok na Pszczyński Zamek.
Trasa całej wycieczki po Pszczynie wynosi około 3,5 kilometra. To naprawdę niewiele, zważając na ogrom atrakcji jakie oferuje miasto. Nie bez powodu Pszczyna szczyci się mianem Perły Górnego Śląska.
